De beste manier om de hitte te verslaan deze zomer ? Nog steeds de airco!

Het is tijd om de wintergarderobe op te bergen en de lente- en zomertenues uit de mottenballen
te halen, want de zomer staat voor de deur. En aangezien de klimaatverandering de temperatuur elk jaar verder opdrijft, zullen we deze zomer ongetwijfeld weer enkele warmterecords verbreken. Goed nieuws als je van het strand, barbecues en bier houdt, minder goed nieuws als je binnen zit met kinderen, huisdieren en werk.

Hoe je ook deze zomer de hitte trotseert? Het antwoord is eenvoudig, kosteneffectief en is maar een druk op de knop verwijderd van een koele bries: de airco. Of met een meer hippe, eigentijdse benaming, de lucht-luchtwarmtepomp …

Hoezo, warmtepomp?

Je hebt vier soorten warmtepompen. De grondwaterwarmtepomp, de water-waterwarmtepomp, de lucht-waterwarmtepomp en het meest eenvoudige model, de lucht-luchtwarmtepomp, in de volksmond ook bekend als de airco. Met alle warmtepompen kun je zowel bepaalde ruimtes in je huis afkoelen als verwarmen. En daarmee counteren we meteen een extra, maar misschien minder bekende functionaliteit van de airco: verwarming. En dat is handig meegenomen in het tussenseizoen, als additionele verwarming.

Combineer met zonnepanelen

Maar is dat nog wel van deze tijd, een energieverslindende airco installeren? Met de huidige energieprijzen denken de mensen uiteraard tweemaal na vooraleer ze een extra toestel installeren, enkel voor comfort-redenen. Maar aircosystemen zijn de voorbije jaren natuurlijk véél efficiënter geworden. Ze hebben allemaal het energielabel A++ om te koelen en A+ om te verwarmen. En voeg daar de fotovoltaïsche zonnepanelen en de digitale meter bij, die nu overal in Vlaanderen wordt uitgerold. Als je je airco combineert met zonnepanelen, wordt de opbrengst van die panelen meteen verbruikt. Want een airco heeft, om te koelen, elektriciteit nodig. Elektriciteit die rechtstreeks van de extra opgewekte energie, als het zonnig is, komt. Want die energie moet zoveel mogelijk op het moment zelf verbruikt worden. Een aircosysteem is daar perfect voor!

Mono vs. multi

Is het de bedoeling dat één of meerdere ruimtes in een pand worden gekoeld/ verwarmd? Want dat bepaalt de keuze voor een mono- of multisplitsysteem. Bij een monosplitsysteem wordt op de buitenunit één binnenunit aangesloten. Gebruikelijk om een slaapkamer/zolder, kantoorruimte, winkelpand of horecazaak af te koelen en/ of te verwarmen. Bij een multisplitsysteem worden dan weer verschillende – maximum vijf – binnenunits op de buitenunit aangesloten, om een volledige woning met woonruimte en verschillende slaapkamers van de juiste comforttemperatuur te voorzien.

Voor de binnenunits zijn vier verschillende modellen beschikbaar.

• De wandmodellen zijn in 90% van de gevallen de installatie van voorkeur. Hou er wel rekening mee dat ze iets beperkter in vermogen (maximum 7 kW) zijn dan een vloermodel (maximum 14 kW).
• Inbouwcassettes worden gebruikelijk ingewerkt in het plafond. Daardoor worden ze veel gebruikt in kantoren, winkels, woonruimtes … De inbouwmodellen worden vooral gebruikt als de esthetiek belangrijk is. Maar ook voor grotere ruimtes zijn ze ideaal, want ze blazen in vier richtingen lucht uit.
• Het kanaalmodel wordt helemaal weggewerkt in het vals plafond of op zolder. Bij dit model wordt er met vaste luchtkanalen via roosters lucht in een ruimte geblazen.
• De grootste capaciteit vind je bij de vloermodellen of -consoles. Door de bereikte vermogens worden ze vooral ingezet voor grotere ruimtes. Ze kunnen, indien gewenst, ook aan het plafond bevestigd worden.

Voor buitenunits zijn er heel wat modellen met verschillende vermogens beschikbaar.

Toebehoren

De installatie van een aircosysteem kan nooit los gezien worden van de volgende – noodzakelijke – toebehoren:

• Omdat een airco vocht onttrekt aan de lucht, moet de condens – geproduceerd door de binnenunits afgevoerd worden. Daar hou je bij de installatie best rekening mee. Specifiek daarvoor zijn er condens-afvoerpompen beschikbaar in het assortiment. Deze kunnen bijvoorbeeld al volledig geïntegreerd zitten in de binnenunit of worden gemonteerd in een vals plafond.

• Een airco wordt nog steeds het vaakst als opbouw geplaatst. Daarvoor worden dan best kabelgoten voorzien, om bijvoorbeeld elektrische leidingen, afvoerleidingen en koelleidingen in weg te steken. Zowel binnen als op de gevel, tot aan de buitenunit.

• Een buitenunit kan zowel op de grond als aan de muur bevestigd worden. Voorzie daarvoor adequaat bevestigingsmateriaal.

Koelmiddel

Belangrijk om weten: koelmiddel, gebruikt in airco’s, is schadelijk is voor het milieu. Elk koelmiddel heeft daarvoor een GWP-waarde: hoe hoger de waarde, hoe meer milieubelastend. R410A was jaren het meest gebruikte koelmiddel (met een GWP van 2088). Ondertussen is er een Europese verordening in voege die als doel heeft om het gebruik van fluorkoolwaterstoffen af te bouwen. Een van de punten is dat het vanaf 2025 verboden is om monosplitsystemen met minder dan 3 kg koelmiddel te installeren met een GWPwaarde die hoger is dan 750. Daardoor wordt er meer en meer overgeschakeld naar R32 als koelmiddel (GWP 675). Alle fabrikanten zijn ondertussen overgeschakeld. Bestaande installaties mogen wel blijven werken met oud koelmiddel, maar zullen uiteraard uitdoven. 

Onderhoud

De binnenunit reinigt en droogt zichzelf na elk gebruik van de installatie. Op die manier is er geen verzameling van vuil en stof, om zo bacteriën en schimmel te vermijden. De filters van de binnenunit moeten wel regelmatig gereinigd worden, dit doet men best elk seizoen en kan door de gebruiker gebeuren. Maar wanneer is het onderhoud dan ‘verplicht’? Dat is bij de meeste residentiële installaties niet het geval. Enkel bij installaties met meer dan 3 kg en minder dan 30 kg koelmiddel is een jaarlijks periodiek onderhoud verplicht. Bij meer dan 30 kg is het 3 x per jaar en bij meer dan 300 kg koelmiddel 5 x per jaar. Deze onderhoudsbeurten dienen vermeld te worden in een onderhoudsboekje én genoteerd op de buitenunit. Voor installaties vanaf 12 kW tot 50 kW koelvermogen is er ook een periodieke energetische keuring om de 5 jaar verplicht. Maar zelfs als er geen wettelijk verplicht onderhoud is, wordt een  aircosysteem best om de twee jaar eens grondig nagekeken. Dat geldt ook voor de eventueel aanwezige ketel en warmtepomp.