Ik heb geen gasaansluiting meer, hoe moet ik verwarmen?
Nu de uitfasering van fossiele brandstoffen voor de verwarming van woningen en de productie van warm water is ingezet, maken veel mensen zich zorgen over wat er komen gaat. Bij de meeste projectontwikkelaars is de knoop intussen al doorgehakt en wordt er geen beroep meer gedaan op gasaansluitingen. Voor verwarming kiest men resoluut voor warmtepompen, en waar mogelijk aansluiting op een warmtenet.
Over de timing en precieze modaliteiten zal allicht nog heel wat gediscussieerd worden, maar het lijkt intussen zo goed als zeker dat het uitgebreide gasnet in ons land op termijn grotendeels of helemaal zal verdwijnen. Verwarming op stookolie is vanaf volgend jaar al geen optie meer voor nieuwbouw- en renovatieprojecten en ook voor aardgas is de keuze gemaakt om dit op termijn uit te faseren. Bij veel mensen leidt dat tot zenuwachtigheid, omdat ze weinig weten over de alternatieven en bang zijn dat de energietransitie hoge kosten met zich mee zal brengen.
Die alternatieven – dat is tegelijk een zeer eenvoudig en behoorlijk complex verhaal. Het is eenvoudig, omdat er voor de meeste toepassingen eigenlijk maar één valabel alternatief is, namelijk de warmtepomp. Wat het complex maakt, is dat er bij het gebruik van een warmtepomp heel wat warmtebronnen zijn waaraan energie onttrokken kan worden. Van Marcke Engineering is specialist in het analyseren van de mogelijkheden en het ontwerpen en dimensioneren van installaties, zodat op een kostenefficiënte manier duurzame oplossingen gerealiseerd worden die tegemoetkomen aan de wensen en eisen van zowel projectontwikkelaars als de latere gebruikers van gebouwen.
Duurzame oplossing
Het werkingsprincipe van een warmtepomp is relatief eenvoudig. Door een koelmiddel in een cyclus telkens opnieuw te comprimeren en nadien weer te laten expanderen, is het toestel in staat om warmte te onttrekken aan een omgeving met lage temperatuur en deze vrij te geven in een omgeving op hogere temperatuur. In een koelkast wordt dit principe toegepast om warmte binnenin te onttrekken en buiten vrij te geven. In een warmtepomp wordt eveneens warmte onttrokken aan een bron op lagere temperatuur, maar is het vrijgeven ervan op hogere temperatuur de nuttige toepassing.
Een warmtepomp wordt als een duurzame oplossing beschouwd, omdat ze voor de verwarming van gebouwen en/of de productie van warm water slechts twee zaken nodig heeft die je allebei – in het ideale geval – op een duurzame manier kan bekomen: elektriciteit en een bron van laagwaardige warmte.
In residentiële toepassingen wordt vandaag het meest gekozen voor lucht/water warmtepompen, wat inhoudt dat ze warmte onttrekken aan de omgevingslucht om warm water te produceren. Lucht/water warmtepompen hebben het voordeel dat ze een relatief lage investeringskost vergen, ten minste in vergelijking met warmtepompen die warmte onttrekken aan de ondergrond of andere warmtebronnen. Het nadeel van lucht/water warmtepompen is dat het in de koudste maanden veel energie vraagt om aan de koude buitenlucht toch nog voldoende warmte te onttrekken.
Collectieve verwarming
Zoals besproken in het artikel “Collectieve verwarming: waarmee rekening houden?” kan je de kostprijs voor de energietransitie aanzienlijk verlagen door te denken in termen van schaalvergroting. Niet alleen kan de investeringskost dan gedeeld worden over meerdere wooneenheden, ook de energiekost zal een stuk lager zijn voor grote installaties die elektriciteit op middenspanning afnemen. Het grootste voordeel is echter dat het voor grotere installaties interessanter wordt om alternatieve warmtebronnen zoals rivier- en rioolwater aan te spreken. Dergelijke installaties hebben wel een hogere investeringskost, maar als je die kan delen over een groot aantal wooneenheden, worden ze al snel goedkoper dan individuele lucht/water warmtepompen. Bovendien zijn dergelijke installaties doorgaans energie-efficiënter, niet alleen omwille van de schaalvergroting, maar ook omdat het gewoonweg minder energie vergt om warmte te onttrekken aan bronnen die warmer zijn dan de buitenlucht op een kille winterochtend.
Een keerzijde van collectieve verwarming is uiteraard dat het transporteren van warmte onvermijdelijk ook verliezen met zich meebrengt. Daarom is het zo belangrijk om een beroep te doen op deskundigen om bij elk project alle opties grondig te analyseren. Van Marcke Engineering maakt daarbij gebruik van gedetailleerde modellen en simulaties die het mogelijk maken om precies te voorspellen welke energieprestaties je met de verschillende alternatieven kan behalen.
De ultieme schaalvergroting zal overigens pas bekomen worden naarmate er meer en meer warmtenetten komen waarop nieuwbouwprojecten zich kunnen aansluiten. Ook daarin heeft Van Marcke Engineering zich gespecialiseerd, onder meer met de ontwikkeling van skids die alle apparatuur bevatten die nodig is om een gebouw op een bestaand warmtenet aan te sluiten. Zie ook het artikel “Kan je aansluiten op een warmtenet?”.
