Waarom komen warmtenetten terug?
In de zoektocht naar duurzame oplossingen voor de verwarming van gebouwen en de productie van sanitair warm water wordt steeds vaker gekeken naar warmtenetten. Het is een concept dat lange tijd de perceptie tegen had, omdat het de associatie opriep met verouderde systemen in vroegere Oostbloklanden. Tegenwoordig wordt het echter vooral gezien als een moderne, innovatieve oplossing om duurzame energiebronnen op een economisch aantrekkelijke manier te ontginnen. Het mag dan ook duidelijk zijn: warmtenetten komen terug.
Alles wat je samen doet, doe je goedkoper. Dat klinkt als een boutade, maar in heel wat domeinen wordt dit principe met succes toegepast. Denk maar aan elektriciteitsproductie en afvalverwerking – zaken die vroeger vaak op gemeentelijk niveau, maar nu steeds meer op intercommunaal niveau geregeld worden. Ook de productie van drinkwater is een voorbeeld waarin schaalvergroting als heel vanzelfsprekend ervaren wordt.
In dat opzicht is het een beetje vreemd dat er voor de verwarming van gebouwen en de productie van sanitair warm water zo lang is vastgehouden aan kleinschalige, individuele productie. Ons land heeft sterk ingezet op de uitbouw van gasnetten, zodat iedereen thuis zijn eigen brandertje kon hebben voor de productie van warm water. Zelfs toen de huidige regeling voor het bepalen van het E-peil van gebouwen werd ingevoerd in 2006, was het gebruik van individuele verwarmingssystemen nog steeds de norm en werd er nog altijd geen rekening gehouden met de oplossing die velen nu als de logische volgende stap zien om het energiebeleid duurzamer te maken: de overgang naar collectieve verwarmingssystemen door onder meer de uitbouw van warmtenetten.
Kostenbesparing
In het artikel “Collectieve verwarming: waarmee rekening houden?” zijn we al ingegaan op de voordelen die het creëren van warmtenetten biedt. Het eerste is kostenbesparing, wat in de vroegere Oostbloklanden, maar ook in Scandinavië decennia geleden trouwens al het argument was om warmtenetten te bouwen. Alles wat je samen doet, doe je immers goedkoper.
In de moderne visie op het energiebeleid zijn er echter nog twee voordelen die minstens even belangrijk geworden zijn. Een eerste is dat je in een warmtenet op een zeer efficiënte manier kan overschakelen op nieuwe energiebronnen wanneer deze zich aandienen of de ontginning ervan economisch haalbaar wordt. Een warmtenet dat vandaag gevoed wordt met de recuperatie van restwarmte van een verbrandingsoven kan in de toekomst heel makkelijk overschakelen op warmtepompen om warmte te halen uit rivieren, riolen en tal van andere laagwaardige warmtebronnen.
Een bijkomend voordeel, al is dat vooral een politieke afweging, is dat we met warmtenetten lokale primaire bronnen kunnen gebruiken in plaats van constant kapitaal naar het buitenland te zien vloeien voor de inkoop van gas en olie. Tegelijk neemt dat ook eventuele bezorgdheden inzake bevoorradingszekerheid weg.
Inhaalbeweging
Intussen is er een inhaalbeweging gestart waarbij al een hele reeks warmtenetten gerealiseerd zijn, vooral in de buurt van afvalverbrandingsinstallaties. Met warmtezoneringsplannen zal de komende jaren op gemeentelijk niveau gekeken worden welke bijkomende initiatieven op een rendabele manier genomen kunnen worden. Bedoeling is om een toekomstvisie te ontwikkelen voor de energietransitie om te verzekeren dat nieuwe investeringen op langere termijn beoordeeld kunnen worden. Het gebruik van warmtenetten zal hierin een belangrijke rol spelen.
Van Marcke Engineering heeft in dit domein een aanzienlijke expertise opgebouwd. Die omvat de analyse van de mogelijkheden om op bestaande warmtenetten aan te sluiten en het onderzoeken van de haalbaarheid van de bouw van nieuwe collectieve systemen voor de productie van warm water. Aan de productiezijde gaat het over de dimensionering en het ontwerp van systemen om beschikbare warmtebronnen aan te wenden voor de productie van warm water. Aan de verbruikerszijde wordt de apparatuur ontworpen en aangeboden die nodig is om een gebouw of wooneenheid op een warmtenet aan te sluiten.
Op langere termijn rendabel
Een van de oplossingen van Van Marcke Engineering is het ontwerp en de bouw van volledige skids met alle apparatuur voor de aansluiting op een warmtenet. Dat maakt het werk op een werf aanzienlijk eenvoudiger.
Een bijkomend voordeel van het gebruik van warmtenetten is dat het ook het onderhoud voor de gebruikers sterk vereenvoudigt. De levering van warmte wordt in het nieuwe model een dienstverlening die als kant-en-klare oplossing aan de gebruikers wordt aangeboden. Voor bouwmaatschappijen biedt dat de mogelijkheid om hun dienstverlening verder uit te breiden in de richting van Energy Service Companies (ESCO’s). In dat model wordt het voor alle betrokken partijen interessant om te investeren in oplossingen die op langere termijn het meest rendabel zijn. Analyseren welke oplossingen dat zijn, aangepast aan de specifieke situatie van een project – dat is de kerncompetentie van Van Marcke Engineering.
